လႊတ္ေတာ္သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ
ႀသဂုတ္လ ၁၇ ရက္ထုတ္ ျပည္ေထာင္စု ေန႔စဥ္သတင္းတြင္ ျပည္ေထာင္ စု
လႊတ္ေတာ္နာယက သူရဦးေရႊမန္း၏ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲပါ ေျဖႀကားခ်က္မ်ားကို
ေဖာ္ျပထားရာ စိတ္ဝင္စား ဖြယ္ရာေကာင္းလွေသာ
ရွငး္လင္းခ်က္မ်ားကို ဖတ္လိုက္ရပါသည္။ ျပည္သူ လူထုကိုတင္ျပလုိသည္မွာ
ျပည္ေထာင္စု သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ (၂၀၀၈) ပုဒ္မ ၄
တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာသည္ ႏုိင္ငံသားမ်ားထံမွ ဆင္းသက္ၿပီး
ႏုိင္ငံေတာ္တစ္ဝန္းလံုး၌ တည္သည္ဟူ၍ ျပ႒ာန္းထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
မည္သည့္အာဏာမဆို ျပည္သူမ်ားထံမွ ဆင္းသက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေရးစနစ္တြင္ ျပည္သူလူထုသာလွ်င္ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ
ပိုင္ျဖစ္သည္ကို အခိုင္အမာ ခ်မွတ္ထားေလ့ရွိႀကၿပီး တိုက္ရိုက္ေရြးခ်ယ္
တင္ေျမွာက္ျခင္း၊ သြယ္ဝိုက္ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္ ျခင္း စသည့္ နည္းလမ္း
မ်ားျဖင့္ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေရြးခ်ယ္ေပးရသည့္ သေဘာ တရား
ျဖစ္ပါသည္။ အေမရိကန္ကဲ့သို႔ သမၼတအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္တြင္ ျပည္သူမ်ားက သမၼတကို
တိုက္ရိုက္ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္ ၍ အုပ္ခ်ဳပ္ေစႏိုင္ သလို အိႏၵိယ၊
ယူေကစသည္ကဲ့သို႔ ပါလီမန္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္တြင္ ပါလီမန္ အမတ္မ်ားကို
ျပည္သူမ်ားက ေရြးခ်ယ္ေပးၿပီး အမတ္ေနရာ အမ်ားဆံုး ရရွိေသာပါတီက အစိုးရဖြဲ႔ကာ
ပါတီေခါင္းေဆာင္ ကို ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ တင္ေျမွာက္ေလ့ရွိပါသည္။
ျပည္သူမ်ားက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ လိုက္ေသာ သမၼတ၊ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္
ပါလီမန္တို႔က တရာသူႀကီးခ်ဳပ္မ်ား ခန္႔အပ္ တာဝန္ေပးေလ့ရွိပါသည္။ အေျခခံမွာ
ျပည္သူ မ်ား သာျဖစ္ၿပီး၊ ယင္းတို႔က တိုက္ရိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊
သြယ္ဝိုက္၍ေသာ္လည္း ေကာင္း၊ ေရြးခ်ယ္ ေပးလိုက္ေသာ အေရြးခ်ယ္ခံ
ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ဥပေဒျပဳေရး အာဏာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာႏွင့္ တရားစီရင္ေရး
အာဏာတို႔ကို ခြဲေဝ က်င့္သံုး ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ျပည္သူမ်ား၊ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏
အခြင့္ အေရးမ်ား၊ အက်ိဳး စီးပြား မ်ား စသည္တို႔ကို
ျမွင့္တင္ေဖာ္ေဆာင္ေပးရန္ အေျခခံဥပေဒတို႔တြင္ တိတိ က်က်
ျပ႒ာန္းထားေလ့ရွိၿပီး၊ ယင္းအခြင့္အေရးမ်ားကို မ႑ိဳင္ႀကီး (၃) ရပ္က ျပန္လည္၍
ျဖည့္ဆည္း ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ အလားတူ Check and Balance သေဘာအရ
မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူမ်ား အေနျဖင့္ မိမိတို႔ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္လိုက္ေသာ
ကိုယ္စားလွယ္အား ျပန္လည္ ျဖဳတ္ခ် ပိုင္ခြင့္ကိုလည္း ျပ႒ာန္းထားေလ့ရွိပါသည္။
မိမိတို႔ ႏိုင္ငံ၏ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၃၉၆ (ခ) တြင္ “သက္ဆိုင္ရာ
မဲဆႏၵနယ္၏ မူလ မဲဆႏၵရွင္ မ်ားအနက္ အနည္းဆံုး(၁)ရာခိုင္ႏႈန္းတို႔က
တာဝန္မွျပန္လည္ရုပ္သိမ္းလိုေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္
တိုင္တန္းခ်က္ကို ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ထံ တင္ျပရမည္” ဟူ၍
ျပ႒ာန္းပါရွိပါသည္။ ဤသည္ကို Right to Recall ဟု ေခၚပါသည္။
အထူးသတိျပဳသင့္သည္မွာ အဆိုပါ အခြင့္အေရးသည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒက
အပ္ႏွင္းထားေသာ ျပည္သူ႕အခြင့္အေရးျဖစ္ၿပီး အဆိုပါ အခြင့္အေရးအား
ရရွိႏိုင္ရန္အလို႔ငွာ အခ်ိဳ႕ေသာ မဲဆႏၵနယ္မ်ားတြင္ မူလ မဲဆႏၵရွင္မ်ား
လက္မွတ္ ေရးထိုးၿပီး ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ထံ တင္ျပခဲ့သည့္
သာဓကမ်ားလည္း ျပည္သူမ်ား ၾကားသိခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ Right to Recall
ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဥပေဒတစ္ရပ္ လိုအပ္ေနသည့္ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ
ေကာ္မရွင္က လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္တာဝန္မွ ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းျခင္း ဆိုင္ရာ
ဥပေဒၾကမ္းကို ၃၀-၈-၂၀၁၂ ရက္ထုတ္ ႏိုင္ငံပိုင္ သတင္းစာမ်ားတြင္
ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ ၆-၁၁- ၂၀၁၂ ရက္တြင္ ျပဳလုပ္သည့္ ပထမအႀကိမ္
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ပဥၥမပံုမွန္အစည္းအေဝး နဝမေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ
ေကာ္မရွင္က၊ ယင္းဥပေဒၾကမ္းကို လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္သြင္းခဲ့သည္ကို
ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ယခုအခါ တစ္ႏွစ္ နီးပါး ၾကာျမင့္ေနၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း၊
ယင္းဥပေဒၾကမ္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ တစ္စံုတစ္ရာ ေဆြးေႏြးျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ခဲ့ပါ။
ယခုအခါ ထုိသို႔ ေဆြးေႏြးမႈ မရွိရသည့္ အေၾကာင္းရင္းကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္
နာယကႀကီးက ေအာက္ပါအတုိင္း ရွင္းလင္းေျဖၾကားသြားသည္ကို ဖတ္ရႈခဲ့ရ ပါသည္။
ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အရည္အခ်င္း မျပည့္မီပါက
လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ရုပ္သိမ္းျခင္း ဥပေဒၾကမ္း တင္ျပထားပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ က တာဝန္ ရွိတဲ႔ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ေဆြးေႏြးလုိက္တဲ့အခါ
ဒီဥပေဒကို ဆက္လက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျဖစ္မယ္ ဆိုရင္၊ ေခတ္စနစ္နဲ႔
ေလ်ာ္ညီတဲ႔ကိစၥမ်ား ျဖစ္ေစဖို႔အျပင္ ဒီေန႔ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ပါတီစံု
ဒီမိုကေရစီစနစ္ ထူေထာင္ေရး ကို မ်ားစြာခက္ခဲလာႏုိင္တယ္။
ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ေလ့လာသံုးသပ္တဲ႔ ကာလမွာ “ဒီဥပေဒကို ခဏထားၿပီး”
ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္ဆိုတ႔ဲ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳ ခ်က္ ရလာပါတယ္။
ရွင္းေအာင္ ထပ္ေျပာရရင္ ဒီေန႔ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပ တယ္။ ပါတီစံုပါတယ္။ (က)
ပါတီက အႏုိင္ရတယ္ ဆုိပါေတာ့။ ကိုယ္စားလွယ္ ၅၁ ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔
အႏုိင္ရသြားတယ္။ က်န္တဲ႔ ၄၉ ရာခိုင္ႏႈန္းက သူ႔ကို မေထာက္ခံဘဲ က်န္ခဲ့တယ္။
အကယ္လို႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ကို မေထာက္ခံတဲ့ ၄၉ ရာခုိင္ႏႈန္းက
ေဒသမွာရွိတဲ႔ မဲဆႏၵရွင္ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းကေန လက္မွတ္ထိုးၿပီးေတာ့
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ကို ရုပ္သိမ္းဖို႔ဆိုတာ
အခ်ိန္မေရြးျပန္လုပ္လုိ႔ရပါတယ္။ ေပးထားတဲ့ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီစနစ္၊ ေစ်းကြက္
စီးပြားေရးစနစ္က မမွ်တဘူးျဖစ္မယ္။ အမွန္အတုိင္းေျပာရမယ္ ဆိုရင္ “ဒီဥပေဒက
ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီက ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး၊
တစ္ပါတီစနစ္မွာ တစ္ပါတီက လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စား လွယ္ ေတြကို ျဖဳတ္ခ်ခင္ရင္
ျဖဳတ္ခ်ႏုိင္ေအာင္ ဒီအခြင့္အေရး ေပးထားတယ္။ ဒီအခြင့္အေရး ေပးလုိက္မယ္
ဆိုရင္ အရႈပ္အေထြးအမ်ားႀကီးျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ၊ ပါတီစံုပါလာၿပီ။
ဒါေၾကာင့္ တျခားႏုိင္ငံမွာ ရွိ/မရွိ၊ ဘယ္လိုက်င့္သံုးတယ္ဆိုတာ
ႏုိင္ငံတကာစံေတြကို ေလ့လာရတယ္။”
တစ္ဖန္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္
သံုးဦးေပါင္းၿပီး ႏုိင္ငံဘ႑ာ သိန္း ၁၀၀၀ ကို ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္
ကိုယ္တုိင္ စီမံခန္႔ခြဲ အသံုးျပဳေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေမးခြန္းတြင္ ၂၀၁၅
ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ အခ်က္ႏွင့္ ဆက္စပ္၍
ႀကိဳတင္မဲဆြယ္ျခင္း ျဖစ္ႏိုင္/မျဖစ္ႏုိင္ ေမးျမန္းခဲ့ရာ၊ ျပည္ေထာင္စု
လႊတ္ေတာ္ နာယကႀကီးက အိႏၵိယႏုိင္ငံတြင္ က်င့္သံုးေနသည္ ကို သင္ခန္းစာယူ၍
ေဆာင္ရြက္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေျဖၾကားသြားသည္ကိုလည္း ေတြ႔လုိက္ရပါသည္။
ဤေျဖၾကားခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အရုိးခံအတုိင္း၊
ျမင္သည့္အတုိင္းတင္ျပလိုသည္။ ျပည္သူ႔အသံကိုနားေထာင္လုိေႀကာင္း က်ယ္ျပန္႔စြာ
အသိေပးထားသည့္အတြက္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အေနျဖင့္ ျပည္သူ႔အသံတစ္ခုဟူ၍
မွတ္ယူ ေပးေစလိုပါသည္။ ဟပ္ခ်ိဳးလည္း မေခ်လို၊ ဆိတ္ဖြားလည္း မမည္လိုေႀကာင္း
ႀကိဳတင္ေတာင္းပန္ လုိက္ရပါ သည္။ ဤေနရာတြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္သံုးဦး
ဆုိသည္မွာ ထုိၿမိဳ႕နယ္ က ကိုယ္စားျပဳ တင္ေျမွာက္လိုက္ေသာ
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္၊ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ႏွင့္
တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ဆိုေႀကာင္း
ဦးစြာတင္ျပ လိုပါသည္။
မပါတာကို က်င့္သံုးၿပီး ပါတာကို ေဘးဖယ္မည္ေလာ
လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ သံုးဦး သိန္း ၁၀၀၀ သံုး ဟူေသာ အခ်က္မွာ မိမိတို႔၏
အေျခခံဥပေဒတြင္ ျပ႒ာန္းထားျခင္းမရွိပါ။ Right to Recall မွာ မိမိတို႔၏
အေျခခံဥပေဒတြင္ အတိအလင္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း တိတိက်က် ထင္ထင္ရွားရွား
ျပ႒ာန္း ထားသည္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းတင္ျပရလ်ွင္ ျပည္သူမ်ားအား အေျခခံဥပေဒက
ေပးအပ္ထားေသာ အခြင့္ အေရးကို ပိတ္ပင္ရာ ေရာက္ေနၿပီး၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္
မ်ားအတြက္ အေျခခံဥပေဒက ေပးအပ္ထား ျခင္းမရွိေသာ အခြင့္အေရးကို ျမွင့္တင္ရာ
ေရာက္ေနသည္ကို သတိျပဳေစလိုပါသည္။ သာမန္ ဥပေဒတစ္ရပ္မဟုတ္ဘဲ အေျခခံဥပေဒ
ျဖစ္ေနျခင္းမွာ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးႏွင့္ ဆက္စပ္ စဥ္းစား သံုးသပ္
ႀကည့္လ်ွင္၊ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ အေနအထားျဖစ္ေနေႀကာင္း ေတြ႔ေနရ ပါသည္။
တစ္ပါတီစနစ္မွာပဲ သံုးခဲ့ျခင္းလား၊ ႏိုင္ငံတကာစံေတြ ဘယ္လိုရွိသလဲ
Right to Recall သည္ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ တာဝန္ေက်ပြန္မႈကို
ေသခ်ာေစသည့္ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္း တစ္ခုအျဖစ္ က်င့္သံုးေနႀကျခင္းျဖစ္ ပါသည္။
လူသားယဥ္ေက်းမႈတြင္ အေစာဆံုး ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံျဖစ္သည့္
ေအသင္ၿမိဳ႕ျပႏုိင္ငံ၏ ကြန္စတီက်ဴးရွင္းတြင္ ထည့္သြင္းျပ႒ာန္းကာ အေစာဆံုး
က်င့္သံုးခဲ့ပါသည္။ ေခတ္သစ္ကာလ ၁၉၀၃ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု
ေလာ့စ္အိန္ဂ်လိျပည္နယ္တြင္ စတင္က်င့္သံုးခဲ့ၿပီး၊ ယခုအခါ Right to Recall
ကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ (၁) အလာစကာ ျပည္နယ္အေျခခံ ဥပေဒ ၊ (၂)
အရီဇိုးနားျပည္နယ္ အေျခခံဥပေဒ၊ (၃) ကယ္လီဖုိးနီးယားျပည္နယ္ အေျခခံ ဥပေဒ၊
(၄) ေကာ္လိုရာဒိုျပည္နယ္ အေျခခံဥပေဒ၊ (၅) ေဂ်ာဂ်ီယာ ျပည္နယ္ အေျခခံဥပေဒ၊
(၆) အိုဒါဟိုး ျပည္နယ္ အေျခခံဥပေဒ၊ (၇) ကန္းဆတ္ ျပည္နယ္ အေျခခံဥပေဒ၊ (၈)
လူးဝီစီယားနား ျပည္နယ္ အေျခခံဥပေဒ၊ (၉) မစ္ခ်ီဂန္ ျပည္နယ္ အေျခခံဥပေဒ၊ (၁၀)
မင္နီဆုိးတား ျပည္နယ္ အေျခခံဥပေဒ၊ (၁၁) မြန္တားနား ျပည္နယ္
အေျခခံဥပေဒ၊(၁၂) နီေဗးဒါး ျပည္နယ္ အေျခခံဥပေဒ၊ (၁၃) နယူးဂ်ာစီ ျပည္နယ္
အေျခခံဥပေဒ၊ (၁၄) ေျမာက္ဒါကိုတာ ျပည္နယ္ အေျခခံဥပေဒ၊ (၁၅) ေအာ္ရီကြန္း
ျပည္နယ္ အေျခခံဥပေဒ၊ (၁၆) ရိုဒီအုိင္လန္ ျပည္နယ္ အေျခခံဥပေဒ၊ (၁၇)
ဝါရွင္တန္ အေျခခံဥပေဒ၊ (၁၈) ဝစ္စ္ကြန္ ဆင္ျပည္နယ္ အေျခခံဥပေဒတုိ႔တြင္
အလားတူ ျပ႒ာန္းထား ရွိေႀကာင္း အထင္အရွားေတြ႔ရွိ ရပါသည္။ အိႏၵိယႏုိင္ငံတြင္
ခ်တၱီဂါ့ရွ္ ျပည္နယ္၊ မဟာရတၳရ ျပည္နယ္၊ မဒရာပရာဒက္ရွ္ ျပည္နယ္မ်ားတြင္
က်င့္သံုးလ်က္ရွိၿပီး ေနာက္အက်ဆံုး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ ခ်တၱီဂါ့ရွ္
ျပည္နယ္တြင္ Recall Election ကို က်င္းပခဲ့ ေႀကာင္းေတြ႔ရွိရပါသည္။ ယူဂႏၶာ၊
ကေနဒါ၊ ဂူယာနာ၊ ဆြစ္ဇာလန္၊ ဗင္နီဇြဲလားႏိုင္ငံမ်ားတြင္ Right to Recall ကို
က်င့္သံုးလ်က္ရွိပါသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ Right to Recalls ကို တစ္ပါတီ
စနစ္တြင္သာ က်င့္သံုးခဲ့ျခင္းျဖစ္ သည္ ဟူေသာ အယူအဆကို ေရွ႕တန္းတင္လ်က္
ေဆြးေႏြး လာျခင္းသည္ ျပည္သူတုိ႔၏ အခြင့္အေရးအား တိုက္ရိုက္ပိတ္ပင္ရာ
ေရာက္ေနၿပီျဖစ္ ေႀကာင္း သတိျပဳသင့္လွေပသည္။ ဒီမိုကေရစီ၏ အႏၱရာယ္ျဖစ္ပါသည္။
ဤသို႔ဆုိလ်ွင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျပ႒ာန္းက်င့္သံုးၿပီးခ့ဲေသာ
ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ သံုးရပ္ကို ေလ့လာ ႀကည့္သင့္ပါသည္။
တစ္ပါတီစနစ္က်င့္သံုးခဲ့ေသာ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၅ တြင္ ႏုိင္ငံသားတိုင္းသည္ ဤဖြဲ႔စည္းပံု
အေျခခံဥပေဒႏွင့္ အျခားသက္ဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားႏွင့္အညီ (က)ႏိုင္ငံေတာ္၏
အာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္း အဆင့္ဆင့္သို႔ ျပည္သူ႔ကိုယ္စား လွယ္မ်ားေရြးခ်ယ္
တင္ေျမွာက္ ခြင့္ႏွင့္ မိမိကိုယ္တိုင္ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္
တင္ေျမွာက္ခံပိုင္ခြင့္ ရွိသည္။ (ခ) မိမိတို႔ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ထားေသာ
ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို တာဝန္မွ ျပန္လည္ ရုပ္သိမ္းခြင့္ ရွိသည္ဟု
ျပ႒ာန္းထားသည္။ ပါတီစံုစနစ္ က်င့္သံုးခဲ့ေသာ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီ အစိုးရေခတ္
၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၇၈ တြင္ ပါလီမန္ဆုိင္ရာ
လႊတ္ေတာ္ တစ္ရပ္ရပ္၏ အမတ္တစ္ဦးကို အမတ္အျဖစ္မွ ထြက္ခိုင္းရန္ လိုအပ္ေသာ
စည္းကမ္းခ်က္မ်ားႏွင့္ နည္းနာမ်ားကို ပါလီမန္ သည္ တရားဥပေဒျဖင့္
ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္ႏိုင္သည္ဟု ျပ႒ာန္းထားပါသည္။
လက္ရွိ
ပါတီစံုဒီမုိကေရစီစနစ္တြင္ က်င့္သံုးေနေသာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ
ဥပေဒပုဒ္မ ၃၆၉ (ခ) တြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တာဝန္မွ
ျပန္လည္ရုပ္သိမ္း(ျဖဳတ္ခ်) ျခင္းကို သက္ဆိုင္ရာ မဲဆႏၵရွင္ မ်ားသည္
လႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္ရပ္မွ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ကို ဥပေဒႏွင့္ အညီ တာဝန္မွ
ျပန္လည္ ရုပ္သိမ္းခြင့္ရွိသည္ဟု လည္းေကာင္း၊ ပုဒ္မ ၃၉၆ တြင္ တြင္ (က)
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးကို ေအာက္ပါ အေႀကာင္း တစ္ရပ္ရပ္ေႀကာင့္ တာဝန္မွ
ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းခြင့္ရွိသည္ (၁) ႏိုင္ငံေတာ္၏ ေက်းဇူးသစၥာေတာ္ကို
ေဖာက္ဖ်က္ျခင္း၊ (၂) ဤဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ တစ္ရပ္ရပ္ကို
ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ျခင္း၊ (၃) အက်င့္သိကၡာ ပ်က္ျပားျခင္း၊ (၄)
ဤဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ တြင္ သတ္မွတ္ထားသည့္ သက္ဆိုင္ရာ
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္၏ အရည္အခ်င္း ပ်က္ယြင္းျခင္း၊ (၅) ဥပေဒအရ ေပးအပ္ေသာ
တာဝန္မ်ားကို ေက်ပြန္စြာ မထမ္းေဆာင္ႏိုင္ျခင္း၊ (ခ) သက္ဆိုင္ရာ မဲဆႏၵနယ္၏
မူလမဲဆႏၵရွင္မ်ားအနက္ အနည္းဆံုး တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းတို႔က တာဝန္မွ
ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းလိုေသာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္
တိုင္းတန္းခ်က္ကို ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ထံ တင္ျပရ မည္။ (ဂ)
ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ဥပေဒႏွင့္အညီ စံုစမ္းစစ္ေဆးရမည္၊ (ဃ)
စြပ္စြဲခ်က္ ကို စံုစမ္းစစ္ေဆးသည့္အခါ သက္ဆုိင္ရာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္
ကိုယ္တိုင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေခ်ပခြင့္ေပးရမည္၊ (င) ျပည္ေထာင္စု
ေရြးေကာက္ပြဲေကာာ္မရွင္က ထုိစြပ္စြဲခ်က္သည္ မွန္ကန္ၿပီး၊ စြပ္စြဲခံ ရသူသည္
လႊတ္ေတာ္ကိုုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဆက္လက္ထမ္းရြက္ေစရန္ မသင့္ေႀကာင္း
သေဘာရရွိလ်ွင္ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္သည္ ဥပေဒႏွင့္အညီ
ေဆာင္ရြက္ရမည္ဟု လည္းေကာင္း၊ ဆက္လက္၍ ပုဒ္မ ၃၉၇ တြင္
ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သည္ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ျခင္းဆိုင္ရာ ကိစၥ မ်ားႏွင့္
စပ္လ်ဥ္း၍လည္းေကာင္း၊ တာဝန္မွ ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းျခင္းဆုိင္ရာ ကိစၥမ်ားႏွင့္
စပ္လ်ဥ္း၍ လည္းေကာင္း လိုအပ္ေသာ ဥပေဒမ်ားကို ျပ႒ာန္းရ မည္ ဟုလည္းေကာင္း
ျပ႒ာန္းထားပါသည္။ ေခတ္သံုး ေခတ္၏ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္လွ်င္
တစ္ပါတီစနစ္ျဖစ္၍သာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အား တာဝန္မွ
ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းခြင့္အတြက္ ျပ႒ာန္းထားသည္ဟူေသာ အေျဖ မွန္/မမွန္
ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါသည္။ အမွန္တရား သည္ကား ျပည္သူ႔ထံမွ အာဏာ သက္ဆင္းလာသည္ဟူေသာ
ဒီမိုကေရစီ၏ အေျခခံ အယူအဆပင္ ျဖစ္ပါသည္။
တစ္ရာခို္္င္ႏႈန္းလက္မွတ္ေရးထုိးတာနဲ႔ ျဖဳတ္ခ်ႏုိင္ၿပီလား
မူလမဲဆႏၵရွင္၏ တစ္ရာခုိင္ႏႈန္းက လက္မွတ္ေရးထိုးေတာင္းဆိုတင္ျပရံုမွ်ျဖင့္
ျဖဳတ္ခ်ႏုိင္ျခင္းမရွိေၾကာင္း၊ သတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပပါရွိခဲ့ေသာ လႊတ္ေတာ္
ကိုယ္စားလွယ္တာဝန္မွ ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းျခင္းဆုိင္ရာဥပေဒၾကမ္းတြင္
ေတြ႔ရွိႏုိင္ပါသည္။ ယင္းဥပေဒၾကမ္းပုဒ္မ ၁၄ တြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္
တာဝန္မွ ျပန္လည္ ရုပ္သိမ္းျခင္းေၾကာင္းသို႔မဟုတ္ မရုပ္သိမ္းေၾကာင္း မဲေပး
ဆံုးျဖတ္ရာတြင္ လာေရာက္ဆႏၵမဲေပးၾကသည့္ သက္ဆုိင္ရာမဲဆႏၵရွင္မ်ား၏
ထက္ဝက္ေက်ာ္ ဆႏၵမဲျဖင့္သာအတည္ျပဳရမည္ဟူ၍ ပါရွိသည္။ တစ္ရာခုိင္ ႏႈန္းက
လက္မွတ္ေရးထိုးတင္ျပလွ်င္ ေကာ္မရွင္က အဖြဲ႔ဖြဲ႔၍ စစ္ေဆးပါဦးမည္။
ထုိသို႔စစ္ေဆးၿပီး ျပည္သူ မ်ား၏ ေတာင္းဆိုခ်က္ မွန္ကန္ေၾကာင္းေတြ႔ရွိ
မွသာမူလမဲဆႏၵနယ္ေျမတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ျပန္လည္က်င္းပ ရမည္ျဖစ္ၿပီး၊
ထက္ဝက္ေက်ာ္ကရုပ္သိမ္းရန္ ေထာက္ခံမွသာ ျဖဳတ္ခ်ႏုိင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
နာယကႀကီး၏ ဥပမာအတုိင္းတင္ျပရလွ်င္ (က) ပါတီကအႏုိင္ရခဲ့သည္ ယူဆပါက ၅၁
ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ အႏုိင္ရရွိခဲ့ေသာ ကိုယ္စားလွယ္အား က်န္သည့္ ၄၉
ရာခုိင္ႏႈန္းကမေထာက္ခံဘဲ ျဖဳတ္ခ်ရန္၊ မဲေပးခဲ့လွ်င္လည္း
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဆက္လက္ရပ္တည္ေနပါလိမ့္မည္။ က်န္သည့္ ၄၉
ရာခိုင္ႏႈန္းအနက္မွ တစ္ရာခုိင္ႏႈန္းက လက္မွတ္ေရးထိုးရံုျဖင့္
ျဖဳတ္ခ်ႏုိင္ျခင္းမျပဳႏုိင္ေအာင္ ဥပေဒၾကမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထား ေၾကာင္း
ေတြ႔ရွိရပါသည္။
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအခြင့္အေရး ျမွင့္တင္ျခင္းမ်ား၊
ၿပီးခဲ့သည့္ (၂) ႏွစ္ခြဲ သက္တမ္းအတြင္း ျပ႒ာန္းလုိက္သည့္ ဥပေဒ (၆၃)
ခုတြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက တင္သြင္းသည့္ ဥပေဒၾကမ္း (၁၁)
ခုကိုေလ့လာၾကည့္လွ်င္ လႊတ္ေတာ္ အက်ိဳးကိုသာ ျမွင့္တင္လိုသည့္ သေဘာ
(စြပ္စြဲလိုျခင္းမဟုတ္ပါ) သက္ေရာက္ေနေသာ ဥပေဒမ်ားျဖစ္သည့္
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာဥပေဒ၊
တုိင္းေဒသႀကီးသို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာဥပေဒ၊ ျပည္ေထာင္စု
စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ ဥပေဒကို ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒ၊ ႏုိင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ
ဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုးဥပေဒကို ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒ၊ စုစုေပါင္း (၅) ခုရွိေၾကာင္း
ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ယခုတစ္ဖန္ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံ၏ နမူနာကိုယူ၍ ေဆာင္ရြက္သည္
ဟုေၾကညာထားေသာ ဆိုင္ရာေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေဆာင္ရြက္ရန္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္
သုံးဦး၊ သိန္းတစ္ေထာင္ခြဲေဝေပး၍ ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေဆာင္ရြက္ ေစလိုသည္ မွာလည္း
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အက်ိဳးကို ျမွင့္တင္ လိုရာေရာက္/မေရာက္
ျပန္လည္ဆန္းစစ္ ေလ့လာသင့္လွ ပါသည္။ အေၾကာင္းရင္းကား လြတ္လပ္ေသာတရားမွ်တေသာ
ေရြးေကာက္ပြဲ ဟူသည္မွာ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္သူမ်ားအားတန္းတူရည္တူ ၿပိဳင္ကြင္း
(Level Play Field) ျဖစ္ရန္ လိုအပ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ယခုအခါ
လႊတ္ေတာ္ တြင္းမေရာက္ရွိေသးေသာ္လည္း ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲသို႔ ဝင္ေရာက္
ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္၊ ပါတီအသစ္ ထူေထာင္မႈမ်ားေတြ႔ရွိေနရၿပီျဖစ္ရာယခုကဲ့သို႔
မိမိတို႔ မဲဆႏၵနယ္ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ ေရးကို ႏုိင္ငံေတာ္ဘတ္ဂ်က္ျဖင့္
ေဆာင္ရြက္ ေစျခင္းေၾကာင့္ တရားမွ်တေသာ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈကို ထိခုိက္
ႏိုင္ျခင္းရွိ /မရွိ၊ အဆိုပါ သံုးဦးတစ္ေထာင္သည္ မဲဆြယ္စည္းရံုးျခင္း၏
အစိတ္အပိုင္း တစ္ရပ္ အျဖစ္ ေရာက္ရွိ သြားႏုိင္ျခင္းရွိ/မရွိ၊
လက္ရွိကိုယ္စားလွယ္မ်ားအား သိန္းတစ္ေထာင္စီ ေထာက္ပံ့ေပးလွ်င္ ၊ ဝင္ေရာက္
ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ အျခား ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားကို ေထာက္ပံ့မႈ
ေပးသင့္/မေပးသင့္ စသည္တို႔မွာ လည္း ဒီမိုကေရစီသေဘာတရားအရ
ဆန္းစစ္ေလ့လာသင့္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။
“ခဏထား”ဟူေသာ
ဆိုလုိရင္းမွာ ေနာက္ (၂)ႏွစ္ခြဲ သက္တမ္း တစ္ခုလံုးကို ဆိုလိုသည္လား
ရွင္းရွင္း လင္းလင္းမရွိပါ။ ခဏထားခဲ့သျဖင့္ ၿပီးခဲ့သည့္ (၂)
ႏွစ္ခြဲလံုးလံုး ႏိုင္ငံသားမ်ား အေျခခံဥပေဒက ေပးအပ္ ထားၿပီး ျဖစ္ေသာ
အခြင့္အေရးကိုေခြ်းသိပ္ထားရာမွ အဆံုးခံရမည့္ အေျခအေနေရာက္ႏိုင္ ေလၿပီ။
အေျခခံ ဥပေဒက အတိအလင္း အပ္ႏွင္းထားေသာ အခြင့္အေရးကို ဤသို႔ ခဏထားဟူ၍
ပိတ္ပင္တားျမစ္ ထားျခင္းသည္ Rule of Law အရ မည္သည့္
အဓိပၸာယ္သက္ေရာက္ေစႏိုင္မည္နည္း ဟူသည္ကိုလည္း စဥ္းစားဖြယ္ရာ ျဖစ္ေနပါသည္။
လိုက္နာေစာင့္ထိန္းမႈကင္းမဲ့ေသာ အေျခခံဥပေဒသည္ မည္သို႔ေသာ အေျခအေနသို႔
ဆိုက္ေရာက္သြားႏိုင္သည္ ကိုလည္း ေတြးမိပါသည္။
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို စြပ္စြဲျပစ္တင္မႈ မလုပ္ႏုိင္။ Right to Recall ျဖင့္သာ မဲဆႏၵရွင္တို႔က ထိုသူကို ထိန္းႏိုင္သည္
မိမိတို႔ ႏိုင္ငံ၏ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒတြင္ သမၼတႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု
အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္မ်ား၊ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ တိုင္း ေဒသႀကီး/ ျပည္နယ္အစုိးရ
အဖြဲ႔ဝင္မ်ားအား ျဖဳတ္ခ်လိုလ်ွင္ စြပ္စြဲျပစ္တင္ျခင္းနည္းလမ္းျဖင့္
ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ႀကီးက ပင္လ်ွင္ ဖြဲ႔စည္းပံု
အေျခခံ ဥပေဒ ဆို္င္ရာ ခံုရံုး တစ္ဖြဲ႔လံုးကို စြပ္စြဲျပစ္တင္၍
ျဖဳတ္ခ်ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္ကို ဟိုးေလးတေက်ာ္ ေတြ႔ခဲ့ၾကၿပီး
သမုိင္းျဖစ္သြားခဲ့ပါသည္။ ထိုကိစၥ ကို တက္တက္ႀကြၾကြ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကေသာ
လႊတ္ေတာ္ ကို္ယ္စားလွယ္မ်ား အေနျဖင့္ မိမိကို ျဖဳတ္ခ်ႏုိင္ ေသာ
အခြင့္အေရးကို ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ပိတ္ပင္တားဆီးထားသည္ဆိုပါက ၊ ဖြဲ႔စည္းပံု
အေျခခံ ဥပေဒပုဒ္မ ၃၉၆ (က) (၂) အရ အက်ံဳးဝင္လာမည္ ျဖစ္ပါသည္။
လႊတ္ေတာ္ကို္ယ္စားလွယ္မ်ားကို စြပ္စြဲျပစ္တင္၍ မရပါ။
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပုဒ္မ ၃၉၆(ခ) ျဖင့္သာ
ျဖဳတ္ခ်ႏိုင္ပါသည္။ တစ္ဖန္ ယင္းျဖဳတ္ခ် ခြင့္မွာ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ
သက္ဆင္းရာျဖစ္ေသာ ျပည္သူမ်ားအား အေျခခံ ဥပေဒ က တရားဝင္အပ္ႏွင္းထားေသာ
အခြင့္အေရးျဖစ္ေၾကာင္း သတိျပဳေစလို ပါသည္။ ဤသို႔ ဒါေတာ့ ခဏထား ကြာ၊
ဒို႔အခြင့္အေရးေတြ ျမွင့္တင္ဖို႔ပဲ လုပ္ၾကတာေပါ့ ဟူေသာ သေဘာမွာ
ဒီမုိကေရစီ၏ စစ္မွန္ေသာ အႏွစ္သာရ ကို မ်က္ကြယ္ျပဳရာ ေရာက္ရွိေနပါသည္။ ယခု
(၅)ႏွစ္လံုးလံုး အဆိုပါ အခြင့္အေရး မရရွိခဲ့လ်ွင္၊ အေျခခံ ဥပေဒကို မည္သူေတြ
လုိက္နာပါ။ မည္သူေတြက လိုက္နာရန္မလိုဟု ခြဲျခားမႈသေဘာ ရွိေလၿပီ လား
ေတြးဆဖြယ္ပင္၊ ျပည္သူ႔အက်ိဳးစီးပြားကို မျမွင့္တင္ႏိုင္လ်ွင္ေနပါ။ ျပည္သူ႔
အခြင့္အေရးကို မပိတ္ပင္ သင့္ဟု ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း တင္ျပလိုပါသည္။
ျပည္သူ႔အခြင့္အေရးကို ပိတ္ပင္လိုျခင္းသည္ ျပည္သူ႔ ကိုယ္စားလွယ္ အစစ္
အမွန္အျဖစ္မွ ေသြဖည္သြားေလၿပီလားဟု အထိတ္တလန္႔ ဆင္ျခင္မိပါသည္။ Check and
Balance ဆိုသည့္အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းျခင္းအမႈကို မိမိကလည္း က်င့္သံုး
မိမိအေပၚ က်င့္သံုးရင္လည္း ခံယူမွ ျဖစ္မည္ဟု လက္ခံရေပမည္။
အေျခခံဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္ရာ ေရာက္/မေရာက္
အေျခခံ ဥပေဒတြင္ မပါရွိေသာလည္း ဘယ္ႏုိင္ငံ ေတြမွာ ဘယ္လိုလုပ္ေနတာ၊
ဒါေၾကာင့္ ဒါေတြကို အတုယူၿပီး လုပ္ေနတာပါ ဟူေသာ ေျပာၾကားခ်က္မွာ
ျပည္သူ႔အက်ိဳးရည္ရြယ္ရုိးမွန္လ်ွင္ သင့္ျမတ္ေကာင္းမြန္ႏိုင္ပါသည္။
မိမိတို႔ထက္ ဒီမိုကေရစီ ခရီးလမ္းကို ေလွ်ာက္လွမ္းသြားႏွင့္ျပီး ျဖစ္ေသာ
အျခားႏုိင္ငံမ်ားကို သင္ခန္းစာယူသင့္သည္ကို ယံုယံုၾကည္ၾကည္ လက္ခံပါသည္။
သို႔ေသာ္ အေျခခံဥပေဒတြင္ အတိအလင္း ျပ႒ာန္းထားေသာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ာကို ခဏထား
ဦး ဟူ၍ လ်စ္လ်ဴရႈေနၾကျခင္းသည္ ယေန႔ေခတ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား မၾကာခဏ
ေျပာၾကားေနၾကေသာ Rule of Law, No One Above the Law စကားသံမ်ားက
ဝမ္းနည္းစြာ ငိုေၾကြးေနၾကမည္လား မေျပာ တတ္ေပ။ ျပည္သူ႔အသံ၊ ျပည္သူ႔ဆႏၵ၊
ျပည္သူ႔ ေမ်ွာ္လင့္ခ်က္၊ ျပည္သူ႔ အက်ိဳးစီးပြား၊ မိဘျပည္သူ စသည္ အားျဖင့္
ေျပာၾကားမႈမ်ားတြင္ ပါရွိေနေသာ ျပည္သူမ်ားအတြက္ အေျခခံဥပေဒက ေပးအပ္ထားေသာ
အခြင့္အေရးမ်ား ရရွိရန္ ခဏထားဦးဟူေသာ စကားတစ္ခြန္းျဖင့္ ဤသို႔
မ်က္စိစံုမွိတ္ ေနသင့္ပါ၏ေလာ။ စိုးရိမ္ပူပန္ဖြယ္ရာ အေကာင္းဆံုးအေျခအေနကား
မိမိတို႔ ေရွ႕ေမွာက္တြင္ ေရာက္ရွိေနေပၿပီ။ ဤအေျခခံ ဥပေဒသည္ က်င့္သံုး
လိုက္နာရန္၊ ေစာင့္ထိန္းရန္မလိုအပ္ဟု ယူဆလိုက္ၿပီဆုိလ်ွင္ ဤအုတ္ျမစ္ျဖင့္
တည္ေဆာက္ထားေသာ ဤႏိုင္ငံသည္ မည္သည့္ေသာင္ကမ္းသို႔ ဆိုက္ေရာက္ သြားမည္လဲ။
ဤသည္ကို ပင္လ်ွင္ ဒီမိုကေရစီဟု အမည္တပ္ေသာ္ အေျခခံ ဥပေဒႏွင့္
ကေသာင္းကနင္းမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚလာရံုသာ ရွိေလမည္လား စဥ္းစားဖြယ္ပင္။
ေနာက္ဆံုးစဥ္းစားမိသည့္ Check and Balance ဟု အလြန္သံုးေနသည့္ (အသံုးလြန္ေန
သည္ဟု မဆိုခ်င္) ယဥ္ေက်းမႈစကားအသစ္ျဖစ္သည္။ မိမိအား ထိန္းေက်ာင္းေနသည့္
ကိစၥရပ္မွန္သမ်ွကို ဖယ္ရွားရန္ ရည္ရြယ္ေဆာင္ရြက္ေနသည္ဟု ဆိုလ်ွင္၊
ဒီမုိကေရစီေခတ္ဦးတြင္ မည္သူေတြ၊ မည္သည့္အဖြဲ႔ေတြက ေသြဖည္၍
အာဏာရွင္အဖြဲ႔အစည္းပံုစံ ေဖာ္ေဆာင္ႀကေတာ့မည္နည္း ဟု သံုးသပ္ႀကရေတာ့မည္။ “
ျပည္သူေတြမွာ ဒီမိုကေရစီ ပန္းတိုင္းကို ရည္ေမ်ွာ္၍ ေလ်ွာက္လွမ္းရင္း
ေပ်ာက္ေသာလမ္းမွာ စမ္းတဝါးျဖစ္ေတာ့မည္။ လိုခ်င္ေသာ ျပည္သူ႔ဗဟိုျပဳ
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုသည္ထက္ ဘယ္စနစ္ ျဖစ္လာမည္လဲ။ မိမိတို႔ ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္
ထိန္းေက်ာင္းတည့္မတ္ႀကမည္လဲ။ မည္သည့္ ႏုိင္ငံမ်ား မည္သို႔က်င့္၍
မည္သုိ႔လုပ္လိုသည္ဆိုသည္မွာ ဒီမုိကေရစီႏုနယ္စ မိမိတို႔ႏိုင္ငံအဖုိ႔ အတုယူ
သင့္သည္ကို တင္ျပၿပီးေပၿပီ။
အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္လ်က္ လြတ္လပ္ေရး ကို ရည္ေမ်ွာ္ရင္း
ေရးဆြဲခဲ့သည့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ ပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၇
ျပ႒ာန္းခ်က္ကို အလ်ဥ္းသင့္၍ တင္ျပလိုပါသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတသည္
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၏ အႀကံေပးခ်က္အရ၊ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ကို ဆင့္ေခၚရမည္။
သို႔တည္းမဟုတ္ ဖ်က္သိမ္းရမည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက သူ၏ မိသားစုမ်ားႏွင့္
ခင္မင္ရင္းႏွီးေသာ မိတ္ေဆြတုိ႔ကို နိမိတ္ဖတ္ ေျပာႀကား ခဲ့ဖူးသည့္ “
က်ဳပ္ကေတာ့ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး အာဏာလုပြဲေတြ မစခင္ ႏုိင္ငံေရး ေလာကက
အနားယူမယ္” ဟု ေျပာခဲ့သည္ကို ဖတ္မိဖူးသျဖင့္ ေတြးမိျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
တမလြန္က ျပည္သူခ်စ္ေသာ ဒို႔ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၿပံဳးေနမည္ လား မေျပာတတ္ေပ၊
ထိန္းညွိျခင္းဟု ဆိုရာ၌ မ႑ိဳင္ႀကီး (၃) ရပ္တို႔ က်င့္ႀကံ ရမည့္
ျပ႒ာန္းခ်က္ကို ၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒပုဒ္မ ၁၁ (က) တြင္
ႏုိင္ငံေတာ္အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ၏ ခက္မသံုးျဖာျဖစ္သည့္ ဥပေဒ ျပဳေရးအာဏာ၊
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာႏွင့္ တရားစီရင္ေရးအာဏာ တို႔ကို တတ္ႏိုင္သမ်ွ
ပိုင္းျခားသံုးစြဲျခင္းႏွင့္ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းျခင္း
တို႔ု ျပဳသည္ဟု ျပ႒ာန္း ထားပါသည္။ မည္သုိ႔ဆုိေစ ထုိမ႑ိဳင္(၃) ရပ္တို႔သည္
ျပည္သူ႔အက်ိဳးသယ္ပိုးရမည္ဟု ခံယူခ်က္ ခုိင္ခိုင္မာမာထားရွိလ်ွင္၊
မိမိကိုယ္ကို ျဖဳတ္ခ်၍ မရနိုင္ေသာ၊ ဘယ္ေတာ့မွ မေလ်ာ့က်ေတာ့ေသာ
(ဘာသာေရးႏွင့္ ယွဥ္တြဲ၍ မၿမဲေသာ သေဘာကို ႏွလံုးသြင္းလ်က္)
ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ရမည္ဟု မခံယူႀကလ်ွင္ ျပည္သူတို႔ကလည္း အရေတာ္ေပစြဟု
ပီတိျဖာေဝ၍ ေမတၱာပို႔သ ခ်ီးမြမ္းေနႀကေပလိမ့္မည္။ ရည္မွန္းခ်က္ကိုကား
အေပ်ာက္ခံ၍ မျဖစ္ၿပီ။ ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးမရွိမျဖစ္ဟု
ႏႈတ္ထြက္စကားေျပာဆိုမႈ သည္ အမွန္ပင္မရွိမျဖစ္ လိုအပ္သလို ေရပန္းလည္း
စားေနပါသည္။ ယံုႀကည္ လ်ွင္ ယံုႀကည္သည့္အတုိင္း ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ႀကပါေစ၊
အေျပာႏွင့္အလုပ္ညီႀက ပါေစ ဟု မဝံ့မရဲ ရင္ေမာစြာ ျဖင့္ ေမ်ွာ္လင့္ေနရေသာ
အိပ္မက္ဆိုးမွ ႏုိးထႏိုင္ႀကပါေစ။ ကိုယ္တိုင္လည္း အိပ္မက္ဆိုးတြင္
မနစ္ေမ်ာလို ၿပီ။ သေဗၺသတၱာ ကမၼသကာ ဟုေတာ့ ႏွလံုးမသြင္းခ်င္။
ငုတ္မိသဲတိုင္တက္ ႏိုင္ဖ်ားေရာက္ ဟု ခံယူ၍ ဒီမုိကေရစီေခတ္ဦး
ႀကည္ႏူးမႈအေတြးမ်ားကို ရွင္သန္ေစလိုေႀကာင္း ဆုေတာင္းလိုက္ရေပေတာ့သည္။
The Messenger ဂ်ာနယ္ အတြဲ(၄) အမွတ္(၁၄) မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္
